1. Cách bảo quản tổ yến thô - tổ yến còn lông
Tổ yến thô (còn lông) sau khi mua về bạn nên cất giữ tại nơi khô ráo, sạch sẽ và thoáng mát. Tránh để chỗ quá kín, có độ ẩm cao vì sẽ làm yến bị mốc và hư hại. Đối với vùng có khí hậu ẩm ướt nên đậy nắp kín sau mỗi lần dùng.
Không nên để yến gần cửa kính hoặc nơi có nắng trực tiếp chiếu vào vì ánh sáng mặt trời có thể phá vỡ cấu trúc và các thành phần dinh dưỡng của tổ yến. Điều này làm giảm thời gian lưu trữ, chất lượng dinh dưỡng hoặc thậm chí làm mất tác dụng của tổ yến.
Thêm một điểm lưu ý nữa là không phải loại yến thô nào sau khi thu hoạch cũng ở dạng khô vì điều này còn phụ thuộc vào quy trình khai thác và xử lý của người sản xuất và có một số người khi thu hoạch tổ yến sẽ tiến hành xịt nước để dễ lấy hơn.
Lúc này tổ yến sẽ có thêm một lượng nước bên trong, nếu không để ý thì khi bảo quản rất dễ gặp phải trường hợp yến sau một thời gian sẽ bị mốc, chuyển màu, thậm chí biến thành màu đen và không thể sử dụng được nữa.
Do đó, nếu bạn có nhu cầu mua yến thô thì nên kiểm tra tình trạng của tổ yến là khô hoàn toàn hay khô một phần. Nếu tổ yến đã bị ẩm thì phải tiến hành xử lý để bảo quản yến thô.
Bạn có thể dùng quạt để hong khô yến bị ẩm trong thời gian khoảng từ 8 đến 12 tiếng, nếu sau đó sờ vào tổ yến có cảm giác cứng, gãy giòn thì yến đã được sấy khô hoàn toàn và có thể đem đi bảo quản bình thường.
2. Cách bảo quản tổ yến đã sơ chế (đã làm sạch và sấy khô)
Tổ yến đã sơ chế là yến thô sau khi được làm sạch lông thì đem đi sấy khô, người dùng chỉ việc mua về và chưng lên là dùng được.
Tương tự như yến thô còn lông thì bạn cũng phải bảo quản tại nơi thoáng mát, khô ráo và sạch sẽ. Không nên để yến ở chỗ kín, ẩm ướt hay nơi có ánh nắng chiếu vào vì sẽ làm tổ yến bị hỏng, lên nấm mốc và mất chất dinh dưỡng.
Yến đã sơ chế thường luôn trong tình trạng khô ráo, cứng giòn và dễ gãy. Vì thế đối với vùng có khí hậu ẩm ướt nên đậy nắp kín sau mỗi lần dùng để hạn chế yến tiếp xúc với hơi ẩm.
Bạn cũng có thể tự sơ chế tổ yến tại nhà bằng cách nhặt lông, rác bám trên tổ, ngâm hoặc trụng nước để loại bỏ bớt tạp chất có trong yến.
Khi sơ chế xong bạn để yến ráo nước rồi cho vào hộp sạch cất giữ trong ngăn mát tủ lạnh và thời gian bảo quản tối đa là 1 tuần. Nếu muốn bảo quản yến lâu hơn, hãy sử dụng một tấm giấy bạc bọc lại rồi cho vào tủ lạnh sẽ bảo quản khoảng hơn 1 tháng.
Trước khi sơ chế tổ yến bạn nên xem xét dùng một lượng vừa đủ để không còn dư quá nhiều, tránh gặp trường hợp không sử dụng hết phải đem bảo quản dẫn tới hao hụt chất dinh dưỡng.
3. Cách bảo quản tổ yến đã làm sạch, ngâm nước
Với yến đã làm sạch, ngâm nước, cách bảo quản cũng không có gì phức tạp và khá giống với các bước bảo quản yến ở trên. Trước tiên bạn cũng cần phải làm khô yến trước, có thể lựa chọn sấy khô hoàn toàn hoặc khô một phần.
Yến đã qua ngâm nước cần thời gian sấy lâu hơn so với yến thô thông thường, có thể mất khoảng 20 tiếng để yến có thể khô hoàn toàn. Sau khi sấy khô bạn có thể tiến hành bảo quản yến trong hũ, lọ ở nơi thoáng mát.
Với yến chỉ được làm khô tương đối, bạn có thể cân nhắc việc cất giữ yến trong ngăn đông tủ lạnh, thời gian bảo quản có thể lên đến 3 tháng. Nếu để ở ngăn mát thì còn khoảng 1 tuần và hai ngày nếu ở để ở nhiệt độ phòng.
4. Cách bảo quản yến tươi - yến chưa chưng
Đối với yến tươi - yến chưa chưng thì sau khi qua sơ chế bạn sẽ để vào ray đến khi ráo nước, hoặc phơi bằng quạt hay hơi máy lạnh chừng 30 - 60 phút. Phần yến sau khi ráo nước này còn được gọi là yến tươi.
Tùy thuộc vào khoảng thời gian bạn muốn bảo quản yến tươi thì sẽ có những cách khác nhau để đảm bảo được chất lượng của yến:
- Cách 1: Bạn cho yến vào hộp kín (hoặc túi zip, nylon bịt kín) để vào ngăn mát tủ lạnh, nhiệt độ thích hợp khoảng 4ºC, có thể bảo quản được hơn 7 ngày.
- Cách 2: Cho yến vào túi zip hoặc nylon bịt kín để vào ngăn đông lạnh, thời gian bảo quản tới 3 - 5 tháng.
- Cách 3: Sấy hoặc phơi thật khô yến bằng quạt hoặc máy lạnh từ 30 - 45 tiếng đồng hồ, cho vào hộp kín và để nơi khô ráo, thoáng mát. Thời gian bảo quản bằng cách này có thể lên tới 1 - 2 năm.
5. Cách bảo quản yến đã chưng
Yến đã chưng để được bao lâu
Yến sau khi đã được chưng thì tuỳ vào thành phần dùng chung với tổ yến mà hạn sử dụng sẽ khác nhau. Ví dụ như:
Nếu bạn chưng yến với đường phènhoặc không đường thì bảo quản sẽ lâu hơn. Có thể để bảo quản lạnh tối đa đến 14 ngày.
Nếu chưng chung với các thành phần như: hạt sen, gừng, táo đỏ, kỷ tử,... thì tối đa không nên quá 10 ngày. Nhớ là luôn bảo quản trong các lọ đậy kín và để trong ngăn mát tủ lạnh.
Cách bảo quản đối với yến đã chưng chưa dùng tới
Đối với yến đã chưng chưa dùng tới thì bạn sẽ cho vào hộp kín (hoặc chén có nắp đậy) và bảo quản trong ngăn mát tủ lạnh. Phần yến này có thể bảo quản được trong 1 tuần.
6. Lưu ý khi bảo quản yến
Khi bảo quản yến thì bạn nên cho vào hộp kín và để vào trên cùng của ngăn mát, tránh tiếp xúc với những thực phẩm khác trong tủ lạnh. Đối với những vùng khí hậu ẩm ướt, chúng ta nhớ luôn đậy nắp hộp thật kín sau mỗi lần dùng.
Tổ yến thô còn ẩm ướt để lâu sẽ dễ bị mốc và không bảo quản được lâu vì vậy mọi người phải chú ý kiểm tra độ ẩm của tổ yến thô và phải luôn trong tình trạng khô ráo, cứng giòn.
Nếu thấy tổ yến đã chuyển sang màu nâu hoặc đen thì tổ yến đã bị hư do nấm mốc hoặc bị oxy hóa quá nhiều, không nên sử dụng nữa. Do vậy khi bảo quản tổ yến cần giữ tổ yến trong môi trường sạch sẽ, thoáng mát và dễ quan sát.
Với tổ yến sào chưa được sấy khô hay sấy khô chưa hoàn toàn, tốt nhất nên để vào ngăn đá của tủ lạnh sẽ có thể bảo quản được trong thời gian khá dài.
Tuy nhiên, yến sào là sản phẩm đắt tiền, có giá trị cao. Bạn nên sử dụng ngay, không nên lưu giữ quá lâu để đảm bảo chất lượng tốt nhất.
Tốt nhất bạn nên sử dụng trong khoảng thời gian một nửa so với hạn sử dụng của yến mà người sản xuất cung cấp. Bởi nếu để lâu ngày dù tổ yến không bị hư nhưng chúng cũng sẽ giảm bớt hàm lượng chất dinh dưỡng cũng như các tác dụng khác đối với sức khỏe.