Những Điều Chưa Biết Về Yến Đảo và Yến Nhà

Không phải yến nào nuôi trong nhà cũng được. 

Ở nước ta, yến sào đảo tự nhiên chủ yếu được khai thác ở các hang đảo ngoài tự nhiên, trong đó tỉnh Khánh Hòa chiếm khoảng 60% sản lượng yến sào thiên nhiên của cả nước. Đặc biệt trong những năm gần đây, phân loài chim yến nhà xuất hiện ở Việt Nam, chúng sinh sống và làm tổ được trong các ngôi nhà tại các tỉnh từ Thanh Hóa đến Cà Mau, vùng Tây Nguyên như Bình Phước, Đắk Lắk. Nghề nuôi chim yến trong nhà để lấy tổ ở nước ta hình thành từ năm 2004 và đã phát triển mạnh trong những năm gần đây.

Chim yến cho tổ ăn được ở Việt Nam có 2 phân loài:

• Aerodramus Fuciphagus Germani sống ở các hang đảo tự nhiên
• Aerodramus fuciphagus amechanus sống ở trong nhà

“Phân loài chim yến làm tổ trong nhà (tên khoa học Aerodramus Fuciphagus Amechanus), được phân biệt với chim yến hàng làm tổ ngoài đảo (tên khoa học Aerodramus Fuciphagus Germani) bởi các đặc điểm: Màu lông, kích thước, sải đuôi, sải cánh… Yến Amechanus có sải cánh trung bình 114mm, đuôi 49mm, mỏ 3,7mm, kích thước giò 10,3mm, trọng lượng khoảng 12,6gam. Trong khi đó yến Hàng có trọng lượng khoảng 13,9-14,5gam. Chim yến Amechanus có màu lông tối hơn; phao câu màu tối sáng; còn yến Hàng có màu lông trắng nhạt.

Căn cứ hình dáng, kích cỡ, màu sắc, trọng lượng… người tiêu dùng có thể phân biệt tổ của chim yến đảo và tổ yến nhà: Tổ yến đảo màu trắng ngà, vành tổ nhỏ, tương đối tròn, chân tổ dày, gồ ghề vì làm tổ trên vách đá. Tổ yến nhà màu trắng sáng, vành tổ rộng, dẹt hơn tổ yến đảo. Chân tổ yến mỏng và khá bằng phẳng vì làm tổ trên vách tường hoặc giá gỗ.

Yến đảo thiên nhiên có mùi tanh đặc trưng của môi trường biển, hang động nơi chim yến làm tổ, có hàm lượng dinh dưỡng cao hơn so với tổ yến nhà. Về màu sắc, tổ yến đảo thiên nhiên có 3 màu đặc trưng: yến huyết, yến hồng, yến trắng trong khi yến nhà chỉ có màu trắng. Thông thường, chỉ những người chuyên kinh doanh yến sào mới làm tốt điều này.

Về cảm quan cũng có thể so sánh hai loại tổ yến nhà và tổ yến đảo thông qua mức độ dày, kích thước sợi yến. Phía yến đảo bề mặt gồ gề hơn nổi thành những gân từ những sợi yến. Hình dạng của yến đảo cũng đa dạng hơn tùy theo hình dạng bề mặt nơi yến làm tổ. Yến nhà thì ngược lại bề mặt bằng phẳng hơn trên những vách tường, trần nhà…

Yến sào được xem là “lộc trời” và Khánh Hòa là địa phương sở hữu nhiều đảo yến tự nhiên nhất trên cả nước. Có một điều may mắn, Khánh Hòa lại là nơi có phân loài chim yến Aerodramus Fuciphagus Germani làm tổ nhiều nhất ở Việt Nam, khác biệt với chim yến Aerodramus Fuciphagus Amechanus chỉ làm tổ trong nhà. Phân loài chim yến Aerodramus Fuciphagus Germani là loài chim yến quý hiếm và tổ yến của nó giá trị bổ dưỡng cao nhất trong các loại tổ yến của các phân loài yến khác. Chính nhờ sự có mặt của phân loài yến này đã tạo nên sự khác biệt chủ yếu về chất lượng cho yến sào ở Khánh Hoà. Bên cạnh đó, nguồn gốc địa hóa, thành phần hóa học và khoáng vật phong phú tại những vách đá cheo leo hiểm trở, hang động dưới chân sóng vỗ quanh năm đã làm phong phú nguyên tố đa vi lượng trong tổ yến. Có thể nói, sự kết tinh của biển trời và non nước đã tạo nên hương vị quý hiếm của yến sào đảo thiên nhiên Khánh Hòa.